રવિવારની રજા પાછળ એ મહાપુરુષનો હેતુ શું હતો? જાણો શું છે તેનું સાચું રહસ્ય!!!

“બ્રિટિશરો પ્રથમ હતાં, જેમણે ભારતમાં રજા તરીકે 1843 થી રવિવારની શરૂઆત કરી કારણ કે ખ્રિસ્તી ધર્મ અનુસાર, ભગવાને આ વિશ્વને 6 દિવસમાં બનાવ્યું હતું, અને રવિવારે તેમણે આરામ કર્યો હતો.” જો કે, બ્રિટિશરોએ રવિવારને રજા તરીકે શા માટે અને કેવી રીતે જાહેર કર્યો તે અંગે કેટલાક રસપ્રદ તારણો છે…

ટેકનીકલી રીતે, રવિવાર એ અઠવાડિયાનો પ્રથમ દિવસ છે કારણ કે તે હંમેશા રહ્યો છે. જો કે, આ ખ્યાલ પર આધારિત છે કે સાતમો દિવસ આરામનો દિવસ છે અને યહૂદી ખ્રિસ્તી પ્રણાલીમાં મૂળ વિશ્રામનો દિવસ શનિવાર હતો, એટલે કે સપ્તાહનો અંત.

રવિવાર જૂની અંગ્રેજી “Sunnandæg” માંથી આવ્યો છે, જે લેટિન ડાઈઝ સોલિસના જર્મન અર્થઘટન પરથી ઉતરી આવ્યો છે, સમય જતાં તે “Sunnenday” થયો અને મોર્ડન અંગ્રેજીમાં તે “Sunday” થયો. જર્મન અને નોર્સ પૌરાણિક કથાઓ સૂર્યને સુન્ના અથવા સોલ નામની દેવી તરીકે રજૂ કરે છે.

હવે, તમે વાંચો તેમ ધ્યાન આપવાનો સમય છે. આખા અઠવાડિયા સુધી સખત મહેનત કર્યા પછી, અમે બધા રવિવારની આતુરતાપૂર્વક રાહ જોઈ રહ્યા છીએ. કારણ કે તે દિવસે તમામ ઓફિસો, શાળાઓ, કોલેજો બંધ હોય છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે શા માટે રવિવારને જાહેર રજા તરીકે ઉજવવામાં આવે છે? હ્યુમન નેશનનો આભાર. વિશ્વભરમાં રવિવારને જાહેર રજા શા માટે જાહેર કરવામાં આવે છે તેની પાછળના રસપ્રદ કારણ પર એક નજર કરીએ.

જ્યારે ભારત બ્રિટિશ શાસન હેઠળ હતું, ત્યારે ભારતમાં મિલ કામદારોને અઠવાડિયાના સાતેય દિવસ સખત મહેનત કરવી પડતી હતી. તેમને આરામ કરવા માટે કોઈ રજા કે કોઈપણ પ્રકારની રજા મળી નથી. બ્રિટિશ અધિકારીઓ અને કામદારો દર રવિવારે ચર્ચમાં જઈને પ્રાર્થના કરતા હતા જ્યારે ભારતીય મિલ કામદારો માટે આવી કોઈ પરંપરા નહોતી.

તે સમયે, નારાયણ મેઘાજી લોખંડે મિલ કામદારોના નેતા હતા, તેમણે અંગ્રેજોની સામે સાપ્તાહિક રજાનો પ્રસ્તાવ રજૂ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું, “છ દિવસની મહેનત કર્યા પછી, કામદારોને તેમના દેશ અને સમાજની સેવા કરવા માટે એક દિવસ મળવો જોઈએ. રવિવાર એ હિન્દુ દેવતા ‘ખંડોબા’ (ખંડોબા મંદિર એ ભગવાન ખંડોબાને સમર્પિત એક હિન્દુ મંદિર છે, જે મહારાષ્ટ્ર, ભારતના જેજુરી શહેરમાં એક ટેકરી પર આવેલું છે. તે મહારાષ્ટ્રના સૌથી પ્રખ્યાત હિન્દુ તીર્થસ્થાનોમાંનું એક છે. જેજુરીના ખંડોબા એ મહારાષ્ટ્ર અને ડેક્કન પ્રદેશના ઘણા પશુપાલકો અને ખેતી કરતા પરિવારોના કુળ-દેવતા છે) નો દિવસ છે. તેથી રવિવારને રજા તરીકે જાહેર કરવી જોઈએ. પરંતુ બ્રિટિશ અધિકારીઓએ તેમનો પ્રસ્તાવ ફગાવી દીધો.

નારાયણ મેઘાજી લોખંડેએ હાર સ્વીકારી ન હતી, તેમણે તેમનો સંઘર્ષ ચાલુ રાખ્યો હતો. 7 વર્ષના લાંબા સંઘર્ષ બાદ 10મી જૂન 1890ના રોજ બ્રિટિશ સરકારે રવિવારને રજા તરીકે જાહેર કર્યો. નવાઈની વાત એ છે કે ભારત સરકારે આ રજા અંગે ક્યારેય કોઈ આદેશ જારી કર્યો નથી.

ઈન્ટરનેશનલ ઓર્ગેનાઈઝેશન ફોર સ્ટાન્ડર્ડાઈઝેશન ISO 8601 અનુસાર, રવિવાર 7મો છે અને અઠવાડિયાનો છેલ્લો દિવસ પણ છે. 1844માં, બ્રિટિશ ગવર્નર જનરલે, શાળાએ જતા વિદ્યાર્થીઓ માટે ‘સન્ડે હોલિડે’ની જોગવાઈ રજૂ કરી. તેની પાછળનું કારણ વિદ્યાર્થીઓને આ દિવસે કેટલીક સર્જનાત્મક પ્રવૃત્તિઓમાં જોડાવવા અને નિયમિત શિક્ષણવિદોમાંથી વિરામ લેવા દેવાનું હતું.

હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ સપ્તાહની શરૂઆત રવિવારથી થાય છે. તે ‘સૂર્ય દેવતા’ નો દિવસ છે, હિન્દુ પરંપરા મુજબ, તે દિવસ છે જ્યારે સૂર્ય અને અન્ય તમામ દેવી-દેવતાઓની પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે એવું કરવાથી જીવનમાં શાંતિ અને સમૃદ્ધિ આવે છે. અને એ સુનિશ્ચિત કરવા માટે કે ઉપાસકોને તેમની પરંપરાને અનુસરવામાં કોઈ સમસ્યાનો સામનો કરવો ન પડે, રવિવારના દિવસને રજા માનવામાં આવે છે.

શું આપણે તેના વિશે જાણીએ છીએ? અભણ લોકોની વાત તો છોડો, પણ શું શિક્ષિત લોકોને પણ આ ખબર છે? જ્યાં સુધી હું જાણું છું ત્યાં સુધી, શિક્ષિત લોકો પણ આ જાણતા નથી. જો આ વાત જાણતાં હોય તો તે લોકો સન્ડેના દિવસે એન્જોય ન કરતા હોત અને તે દિવસે આપણાં સમાજનું અને દેશનું કામ કર્યું હોત. જો આપણે જ આપણું કામ ઈમાનદારીથી કરશું તો સમાજમાં ભણતર, ભૂખમરો, બેરોજગારી, બળાત્કાર, તોડફોડ, લાચારી વગેરે જેવી કોઈ સમસ્યા જ નહીં રહે.

મિત્રો, આ રવિવારના દિવસ પર આપણો કોઇ જ અધિકાર નથી, તેના પર સમાજ અને દેશનો અધિકાર છે. કંઈ નહીં આજ સુધી આપણે આ જાણતા ન હતાં, પણ આજે ખબર પડી હોય તો આજથી જ રવિવારનો આ દિવસ સામાજિક કાર્યોને સમર્પિત કરીએ…

રાધેય! રાધેય!!!

#દિવ્યેશ_સંધાણી
https://www.divyesh.in/