મારા આ વિચારો સો કરતાં પણ વધુ વર્ષ જૂના છે આમ છતાં, તે હજુ પણ કંપની વિકાસમાં ખરા ઉતરે છે, ખાસ કરીને જો આપણે વાત કરીએ તો કર્મચારી પારિતોષિકો / ઇનામ અને તેનું સન્માન. આખી દુનિયાની બધી કંપની દ્રારા ખૂબ અનુસરવામાં આવેલ જરૂરિયાતનો વંશવેલો મોડેલ પણ ભાર મૂકે છે કે વેતન અથવા તો પગાર ચોક્કસપણે મહત્વપૂર્ણ છે અને સામાન્ય રીતે કર્મચારી માટે તે સૌથી વધારે પ્રેરણાત્મક છે. સામાન્ય રીતે પૈસા, કર્મચારીઓ તાત્કાલિક જરૂરિયાતો સંતોષી શકવાના નથી પરંતુ મોટે ભાગે તેમને જે વસ્તુઓ જોઇએ છીએ તે કંપની તેને ખરીદી કરવામાં મદદ કરી શકે છે. પરંતુ જે ખરેખર જરૂરી છે તેવી જરૂરિયાતો ઉચ્ચ સ્તરની છે, જે નાણાં સાથે સંકળાયેલ નથી પરંતુ જે તેના સ્વાભિમાન અને લાગણીઓ સાથે જોડાયેલા છે.

 

 

નાણાકીય ઇનામ જેમકે બોનસ અને પગાર વધારાની શરતો ચોક્કસપણે કર્મચારીઓ સખત કામ માટે અને એક કંપની વળગી રહેવા માટે પ્રેરણાત્મક છે, પરંતુ સંશોધન બતાવે છે જો તમે તમારા શ્રેષ્ઠ કર્મચારીઓ પોત પોતાના કાર્યમાં વળગી રહે અને તેનું હકારાત્મક સ્તર હમેંશા જળવાઇ રહે અને પ્રોત્સાહિત કરવામાં માંગો છો તો તેના માટે જરૂરી છે તમારી બનાવેલ કર્મચારી વિકાસ યોજના.

 

જેના માટે તમારે તમારી એક યોજના ધડવી પડશે જેમાં તમારે બિન-નાણાકીય પારિતોષિકો ને નંબર એક પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી વ્યૂહરચના બનાવવી. તો હવે એ સ્પષ્ટ છે કે ફકત પૈસાથી જ એક મહાન ટીમ પ્રેરનાત્મક નથી બનતી જે કંપનીના બધા જ ધ્યેય અને અપેક્ષાઓ પૂરી કરવા માટે તત્પર હોય.

 

જ્યારે કર્મચારી પારિતોષિકો અને સન્માનની વ્યૂહરચના એક સાથે અમલમાં મૂકી, તો તેનો ઉદ્દેશ માત્ર કર્મચારીને પ્રેરણાત્મક વાતાવરણ પુરૂ પાડવાનો નથી પણ તેઓ ઘણા વર્ષો માટે કંપનીમાં જોડાઇ રહે તેવા કારણો આપે તેવો પ્રયત્ન કરીશું. કંપની નો ઉદ્દેશ પારિતોષિકો દ્વારા કર્મચારીઓ અને સંસ્થા વચ્ચે એક મજબૂત ભાવનાત્મક લગાવ બનાવવા માટે પરવાનગી આપે તેવો હોવો જોઈએ.

 

ચાર મુખ્ય વિસ્તારોમાં જ્યાં કંપનીઓ પુરૂ પાડે છે નાણાકીય વળતર, વ્યક્તિગત વિકાસ, સંસ્થાકીય લક્ષણો અને લાભો.

 

નીચે આપેલ થોડી ટિપ્સ દ્વારા ખાતરી કરો કે તમારા શ્રેષ્ઠ કર્મચારીઓ ખુશ છે અને સારા પરિણામો આપવા માટે મદદરૂપ થઈ શકે છે:

 

 
1. શિક્ષણ અને વિકાસની તકો બનાવો

કંપની એવી હોવી જોઇએ કે જ્યાં કર્મચારીઓ જાણવા અને તેમના અનુભવ સાથે તેમની કુશળતા સુધારવાના વિચારને હંમેશા કદર કરવામાં આવે છે. શ્રેષ્ઠ રીતે તમારા કર્મચારીઓ ને આગળ વધવા માટે એક એવું સ્ટેજ કે ખંડ આપવા કે જયાં તેઓ તેમને માટે તાલીમ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે. તાલીમ કાર્યક્રમો હંમેશા કર્મચારીઓ માટે એક સારા વિરામ સમયમાં હોવા જોઇએ કારણ કે ત્યારે તેઓ તેમના રોજીંદી ક્રિયાઓ સિવાય કંઈક અલગ કરવા માટે વિચાર છે. જોકે, મોટા ભાગના તાલીમ પ્રયાસો નિષ્ફળ જાય છે કારણ કે તેઓ ઘણો સમય વર્ગખંડમાં લે છે અથવા ઘણો આસપાસ ટહેલવામાં ગુમાવી દે છે! આવા તાલીમ પ્રયાસો જે આજના દિવસમાં વધુ કામ કરતા નથી કારણ કર્મચારીઓ તરીકે તેની ઉંમર કરતા વધુ સમય માટે દબાવવામાં આવે છે!

 

તાલીમ ફકત ન તો મજા કે સત્તાના બદલે માત્ર શિક્ષણ ઉદ્દેશ દ્વારા સમર્થિત હોવું જોઈએ.

 

ઉદાહરણ તરીકે, કર્મચારીઓને અભ્યાસક્રમો પૂર્ણ થયા બાદ અન્વેષણ કરવા માટે, ઇન્ટરેક્ટિવ સર્વેક્ષણો અને આકારણીઓ, પ્રમાણપત્રો, વરિષ્ઠ અને ઉપલબ્ધ વિષય નિષ્ણાતો દ્વારા પ્રત્યક્ષ સમય સૂચનાઓ, ઉત્પાદન સુધારાઓ વિશેની દરેક જરૂરી માહિતી, ઓડિયો અને વિડિઓ દ્વારા માહિતી પૂરી પાડવી અને બઘી જ પ્રકારના જરૂરી પુસ્તકો અને મેગેઝીનોની લાઇબ્રેરી પૂરી પાડવી કે જયાં દરેક કર્મચારી પોત પોતાના ઇચ્છિત વિષય પર માહિતી મેળવી શકે.

 

તાલીમ હમેંશા રસપ્રદ વિષયની સામગ્રી સાથે અને અત્યંત આકર્ષક પદ્ધતિઓ દ્વારા આપવી કે જેથી કર્મચારીઓ માત્ર પાસેથી જાણી ન શકાય પરંતુ તે પણ આનંદથી તેમા ભાગ લઇ અને સાથે સાથે મજા પણ કરી શકે. તેઓ પોત પોતાના વિચારો ને બધા સાથે પ્રેમથી ખોલી શકે અને તેમના દ્વારા મહત્વની જાણકારી તમે નોંધ કરી શકો છો. આદર્શરીતે, તાલીમ હમેંશા કર્મચારીની કારકીર્દીના માર્ગ ને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવવો જેથી કર્મચારીઓ ભાગ લેવા પ્રેરણાત્મક બને. આ વિના તાલીમ સામાન્ય રીતે વ્યર્થ બની જાય છે. સ્માર્ટ અને મહત્વાકાંક્ષી લોકો માનસિક ઉત્તેજના પોતાની સારી કામગીરી રાખવા માટે કરતા હોય છે. તેમને પડકાર પંસદ છે અને પોતાના નવા વિચારો બધા સામે ખુલ્લા કરવા ગમે છે. તમે આવા લોકોને તાલીમ સામગ્રી ને તેમના હાથ આપવાની પરવાનગી આપવી જોઈએ જેથી તે તેમને જાણવા અને તેમની ટીમને પ્રેરણા આપવા માટે આગળ આવશે. અનુભવી નિષ્ણાતો દ્વારા માર્ગદર્શન સત્રો પણ સમય સમય પર આયોજન કરી શકાય છે.

 

 
2. પરિવર્તનક્ષમ વિકલ્પો પૂરી પાડે છે

કોઈ કર્મચારી અલગ અલગ નીતિઓ અને પ્રક્રિયાઓ પસંદ કરતા નથી કે જે તેને ચેનથી શ્વાસ નથી લેવા દેતા કે નથી આરામ કરવા દેતા. પણ એ મહત્વનું છે કે કર્મચારીઓ તેમના બોસ શું કહે છે ફકત તેને જ અનુસરે, પરંતુ તે તેમના વ્યક્તિત્વ પર પ્રતિબંધિત ન હોવુ જોઈએ. તમારા શ્રેષ્ઠ કર્મચારીઓ પાસે એવા ઘણા વિચારો છે કે જે તમારે સાંભળવાની જરૂર છે. આ માટે તેમને એક એવી જગ્યા જોઇએ છે જ્યાં તેઓ તેમના મંતવ્યો મુક્તપણે વ્યક્ત કરી શકે, ભય અથવા અગવડતા વિના મેનેજમેન્ટ સામે પોતાને ખોલી ને બોઅલવાનો મોકો મળે. તેમને પણ સ્વાતંત્ર્ય મળવુ જોઇએ કે જે વિવિધ વિસ્તારોમાં પોતાના વિચારો બહાર કાઢવાનો પ્રયાસ કરે અને તેમના મંતવ્યો માટે દરેક વ્યક્તિ તેમનો આદર કરે.

 

શ્રેષ્ઠ કર્મચારી ત્યારે બને છે કે તેમના અભિપ્રાય ને હંમેશા સાંભળ્યું છે આદર પણ કર્યો છે અને તેમને જોવામાં પણ આવે છે. આજે કર્મચારીઓ મોટા ભાગના મોબાઇલ જેવા છે જેમને કામના કલાક સાથે નથી રહેવું ગમતું પરંતુ તેમને એવું સ્વાતંત્ર્ય જોઇએ છે કે તે આસપાસ ગમે ત્યાંથી કામ કરવાનું પસંદ કરે છે. જેઓ ફકત પોતનું કામ જવાબદારી પૂર્વક પૂરૂ કરવામાં માને છે. કર્મચારીઓ વ્યક્તિગત જવાબદારી ને ઘણુ મહત્વ આપે છે અને આજે સ્માર્ટ કર્મચારીઓ જાણે કામ અને વ્યક્તિગત જીવન વચ્ચે કેવી રીતે જીવવું તે સારી રીતે જાણે છે. તેઓ તેમના પોતાના ગતિએ કામ કરવા માટે સક્ષમ હોવાની તેમને તેના જ વિકલ્પ આપવામાં જોઈએ, જેઓ તેજસ્વી અને સતત પ્રભાવશાળી એક રેકોર્ડ તોડવાની આવડત ધરાવે છે.

 

 
3. તેમના પ્રયાસો ને માન્યતા

આ તમારા કર્મચારીઓ ને સૌથી અસરકારક અને પરોક્ષ રીતે પ્રોત્સાહિત કરવા માટે એક પરીયોજના હોઈ શકે છે. તમે હંમેશા તેઓને ઉચ્ચ રજૂઆત કે ઉત્તમ પરીણામ માટે તમે તેને મોટી સંખ્યામાં બધા લોકો સામે તેઓનું સન્માન કરો એવું કર્મચારી સામાન્ય રીતે માન્યતા ધરાવતા હોય છે. હાર્ડ વર્ક ક્યારેય પણ નિષ્ફળ નથી જતું તેવો અહેસાસ કરાવો. ત્યાં બીજી કોઇ એવી વ્યક્તિ નથી કે જે તે સન્માન માટે યોગ્ય હોય, ફકત તે અને તે જ એવી વ્યક્તિ છે કે જે સન્માન માટે યોગ્ય છે. જે એક સરળ ઇમેઇલ કરી શકાય છે અથવા તો તે કર્મચારી જે ડેસ્ક પર બેસે છે ત્યાં તમે જાવ અને સમગ્ર ઓફિસ સામે તેઓ છેલ્લા થોડા મહિનામાં સારૂ કામ કરી રહ્યા છે તે માટે તેને અભિનંદન કરવા તે એક સારો વિચાર હોઈ શકે છે. ત્યાં તમે નાનકડું ભાષણ આપી તેમને કોઇ ઇનામ અથવા પ્રમાણપ્રત્ર આપવું કે જેથી તે ગૌરવ અનુભવે અને જેને ખરેખર કંપનીને પણ ગૌરવ અપાવ્યું છે.

 

 
4. તેમને માલિકી સાથે સશક્તિકરણ

કર્મચારીઓ એવા હોવા જોઇએ કે જેઓ વધારે સ્વાયત્તતા હોય છે અને જેઓ તેમની ટીમ અને સંસ્થા માટે જટિલ નિર્ણયો લેવા પડતા એવું ધ્યાનમાં રાખે છે કે તે કાર્ય માટે સક્ષ્મ છે. જેઓ એવું વિચારે છે કે તેની પાસે કોઇ અધિકાર નથી અને જે કંઈપણ કામ માટે ઉપરી અધિકારીઓ પર આધાર રાખે છે અને અંતે તેઓ અસંતોષ તરફ દોરી જશે અને આવા કર્મચારીઓ હંમેશા સારી તકો માટે હમેંશા બીજી જગ્યા પર નજર રાખશે. તમારા કર્મચારીઓના દિલમાં એવી લાગણી આપો કે તેમના નિર્ણયો અને તેની આગવી સુઝ તમારી સંસ્થામાં એકંદર સફળતા વ્યાખ્યાયિત કરવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે. કર્મચારીઓને વિચાર સ્વાયત્તતા આપવી કે તે કોઇ નવા પ્રોજેક્ટને સફળ બનાવવા માટે તેમની ટીમ સાથે આગળ આવે, બિઝનેસ ગોલ અને લક્ષ્યો સિદ્ધ.

 

 
5. મજા!!! નિયમિત અંતરાલે

કર્મચારીઓની સખત કામ કરે છે જે તેમને ગમે અને તેમા તેઓ મજા કરતા હોવા જોઇએ. કોઈ કંટાળાજનક કંપનીમાં જો કોઇ મજા કરવાની પ્રવૃત્તિઓ ન હોય તો તે એક કર્મચારીઓને પ્રોત્સાહિત નથી કરતી કે જે તેમને શ્રેષ્ઠ પરીણામ આપે છે અને તેમના કામ માટે પ્રતિબદ્ધ રહે. જયાં ફકત તે ૯ કલાક કામ કરવામાં વેઠ કરતા હોય છે. તમારે ઓફિસને કર્મચારીઓ માટે એક એવું સ્થળ બનાવવાનું છે કે જયાં કર્મચારી પોતાના કામ ને પ્રેમ કરવાની જરૂર છે. જ્યારે કોઈપણ સફળતા મેળવે છે, ત્યારે તે ઉજવણી માટે બધા કર્મચારી સાથે મળી થોડી મોજ મસ્તી કરે અને આગળ વધવા માટે હમેંશા તત્પર રહે.

 

તમે તેમને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે અન્ય માર્ગો પણ શોધી શકો છો જેમકે જ્યારે કંપનીમાં બધા લોકો એક ધ્યેય પ્રાપ્ત કરવા માટે સાથે મળી કામ કરી રહ્યા છે અને એક બીજાની હરીફાઇમાં પણ એકબીજાને મદદ કરી રહ્યા છે. આકર્ષક વિકલ્પો એવા પણ રાખી શકાય છે કે કાફે ખાતે સમુહ ભોજન, મુવિ ટીકીટ, ફેમેલી ગેટ-ટુ ગેધર, પીકનીક, રમત-ગમત અને વાઉચર્સ પણ કંઈક મોટા ભાગના કર્મચારીઓ પસંદ કરે છે. તમે પણ સાપ્તાહિક મજા માટે કંઇક અવનવા કાર્યક્રમ આયોજન કરી શકો છો તે જેની કર્મચારીઓ આતુરતાથી તેની રાહ જોતા હોય. જે તમારા રોજબરોજનાં કામમાંથી કર્મચારીઓ તણાવમાંથી મુક્તિ મેળવવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.

 

“થોડો વિચાર અને થોડી દયા વારંવાર પૈસાના મહાન સોદો કરતાં વધુ મૂલ્યવાન છે.”